Terug naar de thuispagina
Raspberry Pi OS Desktop heeft standaard de sobere lichtgewicht-werkomgeving PIXEL (eigenlijk een aangepaste LXDE). Maar u kunt ook de 64-bitsversie van Ubuntu 22.04 Server installeren, met uw eigen lichtgewicht-werkomgeving op basis van Xubuntu oftewel Xfce (en uw eigen keuze aan geïnstalleerde toepassingen).
Xubuntu ziet er mooier uit, is gebruikersvriendelijker en is volwaardiger dan Raspberry Pi OS met werkomgeving PIXEL (LXDE). Hiervoor kunt u als volgt te werk gaan:
Inhoud van deze pagina:
- 1. Algemeen
- 2. Binnenhalen en installeren
- 3. Internetverbinding tot stand brengen
- 4. TIEN NOODZAKELIJKE INGREPEN
- 5. ACHT AANGERADEN INGREPEN
Algemeen
1. Deze handleiding is geschreven op basis van de Raspberry Pi 400 met het in Nederland meest gebruikelijke toetsenbord, namelijk "Verenigde Staten (internationaal, met dode toetsen)". Indien uw Pi anders is, moet u daarmee rekening houden bij sommige ingrepen die ik adviseer.Verder bevatten de oudste edities van de Raspberry Pi, 32-bits-apparatuur en geen 64-bits-apparatuur; dat maakt hen ongeschikt voor deze handleiding.
.
Binnenhalen en installeren
2. Het binnenhalen en installeren gaat het duidelijkste en makkelijkste op deze manier:2.1. Haal eerst Ubuntu 22.04 Server ARM (64-bits) binnen voor de Raspberry Pi.
De Server-editie bevat geen grafische schil. Dat is belangrijk, want hiermee voorkomt u dat uw systeem straks "vervuild" is met (resten van) een andere werkomgeving.
2.2. Vervolgens zet u dat met behulp van het officiële gereedschapje "Imager" van de Raspberry Pi, op een micro-SD-kaartje (SELECTEER OS - Gebruik eigen bestand).
Let op: het is handig om voordat u klikt op de knop SCHRIJF, eerst even te klikken op het tandwieltje rechtsonder. Maak in het dialoogschermpje dat u dan te zien krijgt, deze keuzes:
a. Image instellingen - verander dat in: om altijd te gebruiken
b. Schuif naar beneden en vink aan:
Gebruikersnaam en wachtwoord instellen
Stel uw eigen gebruikersnaam en wachtwoord in. De gebruikersnaam mag alleen kleine letters (dus geen hoofdletters) en/of cijfers bevatten.
c. Vink daarna aan:
Wifi instellen
Vul de gegevens van uw draadloze netwerk in, en -heel belangrijk- kies ook uw Wifi land. Want daarmee beïnvloedt u tevens het aantal beschikbare draadloze kanalen voor uw Wifi.
d. Schuif helemaal naar onderen en haal het vinkje weg bij:
Telemetry inschakelen
Reden: telemetrie is eigenlijk altijd slecht voor uw privéleven, dus weg ermee. Waarom is deze optie eigenlijk überhaupt standaard ingeschakeld?
e. Klik op de knop OPSLAAN en daarna op de knop SCHRIJF.
2.3. Start uw Pi op vanaf dat micro-SD-kaartje.
Let op: het is vrij onduidelijk wanneer u zich kunt aanmelden (inloggen), want nadat de login-regel is verschenen volgt er nog een lap opstarttekst in de terminal over cloud-init (zucht...).
Als de boel overduidelijk is stilgevallen, is waarschijnlijk het ogenblik al daar dat u zich kunt aanmelden. Klop dan gewoon de inlognaam in (als u de standaard niet hebt gewijzigd, zie hieronder) en druk op Enter. Gevolgd door het wachtwoord (als u de standaard niet hebt gewijzigd, zie hieronder).
De standaard-inlognaam is: ubuntu
Het standaardwachtwoord is: ubuntu
Internetverbinding tot stand brengen
3. Als u nog geen internetverbinding heeft gemaakt zoals hierboven beschreven: zorg alsnog voor (tijdelijke) internetverbinding via de netwerkkabel.TIEN NOODZAKELIJKE INGREPEN
4. Ik raad aan om direct na de installatie van Raspberry Pi OS, de volgende 10 noodzakelijke ingrepen allemaal te doen. Let op: hebt u geïnstalleerd met internetverbinding via de netwerkkabel? Verbreek dan de verbinding met de netwerkkabel, want anders kunnen de twee gelijktijdige verbindingen elkaar dwars gaan zitten.Werk eerst alles bij
4.1. Zo werkt u de boel eerst even volledig bij:sudo apt-get update
Tik desgevraagd uw wachtwoord in. Dat blijft geheel onzichtbaar, u ziet zelfs geen sterretjes verschijnen, dat hoort zo. Het wordt wel degelijk geregistreerd!
Gevolgd door:
sudo apt-get dist-upgrade
Handig om te weten: u kunt deze twee terminalopdrachten ook combineren tot één opdracht, en wel als volgt:
sudo apt-get update && sudo apt-get dist-upgrade
Installeer de werkomgeving van Xubuntu
4.2. Vervolgens installeert u de grafische werkomgeving van Xubuntu (lichtgewicht en toch volwaardig):sudo apt-get install xubuntu-desktop
U zult waarschijnlijk worden gevraagd welke aanmeldvensterbeheerder (display manager) u verkiest. Kies dan met de pijltjestoets voor lightdm en tik op de Tabtoets om de "knop" Ok actief te maken. Druk daarna op Enter.
Verwijder wat ballast en flauwekul
4.3. Daarna verwijdert u als volgt een storingsoorzaak (numlockx), ballast (gedit, gnome-shell) en flauwekul (cloud-init):sudo apt-get remove numlockx cloud-init gedit gnome-shell
Doe een herstart en meld u aan via het grafische aanmeldscherm
4.4. Nu even herstarten:sudo reboot
Dit keer zou u uzelf moeten kunnen aanmelden in een mooi grafisch aanmeldscherm.
Start Firefox voor het vervolg
4.5. Start nu Firefox op de Raspberry Pi, via het menu (klik op het muizekopje links bovenin). En ga met Firefox naar deze webpagina (zodat u voortaan terminalopdrachten kunt kopiëren en plakken in de terminal, wat veel makkelijker is en tikfouten voorkomt).Installeer enkele onmisbare programma's
4.6. Dan installeert u een paar onmisbare programma's erbij:Kopieer en plak de volgende regel in het terminalvenster (dit is één lange regel):
sudo apt-get install gdebi abiword vlc epiphany-browser catfish gnumeric xpad
Vastlopers door schermbeveiliging: verwijder de boosdoeners
4.7. Nu gaat u de schermbeveiligingspakketten verwijderen, want die kunnen uw Raspberry Pi doen vastlopen. Verwijder de dwarszittende pakketten met de volgende terminalopdracht:sudo apt-get remove gnome-screensaver xfce4-screensaver
Stel alles in op Nederlands
4.8. Nu gaat u even alles netjes in het Nederlands zetten.a. Menu - Settings - Language Support
Klik op de knop Install/Remove Languages...
Vink aan: Dutch en klik op Apply.
b. Versleep nu Nederlands boven Engels.
c. Klik daarna op de knop Apply System-Wide
d. Klik vervolgens op het tabblad Regional Formats en zet Display numbers (enz.) op Nederlands (Nederland).
Daarna klik u op de knop Apply System-Wide.
e. Herstart de Pi. Die zou nu fatsoenlijk volledig in het Nederlands met u moeten communiceren.
Let op: het is mogelijk dat de allereerste keer dat u nu Firefox start, deze nog in het Engels is. Sluit Firefox dan af en open hem opnieuw; dat zou alsnog moeten zorgen voor een geheel Nederlandstalige Firefox.
Kies de juiste toetsenbordindeling
4.9. Vervolgens stelt u het toetsenbord in op "Verenigde Staten internationaal (met dode toetsen)":sudo dpkg-reconfigure keyboard-configuration
Maak telkens de "knop" <Ok> actief met de Tabtoets alvorens u iets selecteert, en kies achtereenvolgens: Algemene 105-toetsen PC (internationaal) - Andere - Engels (VS) -
Engels (VS) - Engels (VS, internationaal, met dode toetsen)
Herstart de Pi.
Verbeter de stabiliteit van de draadloze netwerkverbinding
4.10. Schakel het energiebeheer uit voor de draadloze chipset (en alleen voor die chipset, geen zorgen!), om de stabiliteit van de netwerkverbinding te verhogen. Als volgt:a. Kijk eerst na, of er energiebeheer wordt toepast op uw draadloze kaart:
In de terminal:
iwconfig
U kunt dan zien, of Power Management op on staat. Als die op off staat, of wanneer er überhaupt niets staat over Power Management, dan hoeft u deze ingreep niet toe te passen. Maar hoogstwaarschijnlijk staat die wel degelijk aan. Doe dan dit:
sudo sed -i 's/3/2/' /etc/NetworkManager/conf.d/default-wifi-powersave-on.conf
b. Herstart uw computer.
c. Controleer daarna in de terminal, met de opdracht iwconfig, of Power Management nu op off staat.
ACHT AANGERADEN INGREPEN
5. De volgende acht ingrepen zijn niet strikt noodzakelijk, maar ik raad ze nadrukkelijk wel aan:Sterretjes voor het sudo-wachtwoord in de terminal
5.1. Wilt u graag sterretjes zien verschijnen bij het intikken van uw wachtwoord in de terminal? Dat kan op de volgende manier:sudo visudo
Ga met de pijltjestoets naar deze regel:
Defaults env_reset
Vervang die door de volgende regel (kopieer en plak):
Defaults env_reset,pwfeedback
Sla de wijziging op met: Ctrl x - j - Enter
Schakel de firewall in
5.2. Schakel de vuurmuur in, maar schakel wel diens veel te kletsgrage en volstrekt nutteloze logboek uit:sudo ufw enable
Gevolgd door:
sudo ufw logging off
Werk inxi bij
5.3. Werk inxi bij, zodat die alle apparatuur herkent. Als volgt:a. Verwijder eerst de bijwerkblokkade:
sudo rm -v /etc/inxi.conf
b. Voer daarna het eigenlijke bijwerken uit:
sudo inxi -U
(als u intikt in plaats van kopieert: let op dat de U een hoofdletter is!)
c. Controle (maak het terminalvenster eerst schermvullend, om afgekapte regels te voorkomen):
inxi -Fxpmr
(als u intikt in plaats van kopieert: let op dat de F een hoofdletter is!)
Bluetooth niet nodig? Schakel die volledig uit door het stuurprogramma te blokkeren
5.4. Gebruikt u Bluetooth niet? Schakel die dan geheel uit door het stuurprogramma te blokkeren. Dat verlaagt het energieverbruik en kan ook bijdragen aan de stabiliteit van de netwerkverbinding.a. Kopieer en plak de volgende blauwe opdrachtregel in de terminal (het is één regel):
echo "blacklist hci_uart" | sudo tee /etc/modprobe.d/blacklist-bluetooth.conf
Druk op Enter en tik desgevraagd uw wachtwoord in.
b. Herstart uw computer.
Verlaag de swapneiging
5.5. Nu kunt u de swapneiging gaan verminderen (de geneigdheid om het RAM-wisselgeheugen op het micro-SD-kaartje te gebruiken) van 60 naar 25, waardoor u het gebruik van het micro-SD-kaartje terugdringt:a. Kijk eerst de huidige swapneiging na:
cat /proc/sys/vm/swappiness
b. Pas de reductie toe:
echo "vm.swappiness=25" | sudo tee -a /etc/sysctl.conf
c. Herstart de Pi. Kijk de swapneiging wederom na:
cat /proc/sys/vm/swappiness
Activeer zswap
5.6. Activeer daarna zswap, waardoor u het gebruik van het micro-SD-kaartje nog verder terugbrengt:a. pkexec mousepad /boot/firmware/cmdline.txt
Dit tekstbestand bevat één lange regel. Voeg de volgende vier parameters toe op het einde van die regel:
zswap.enabled=1
zswap.max_pool_percent=40
zswap.zpool=z3fold
zswap.compressor=lz4
Zodat die wordt (kopieer en plak: vervang gewoon de huidige regel door onderstaande regel, dat is het makkelijkste):
console=serial0,115200 dwc_otg.lpm_enable=0 console=tty1 root=LABEL=writable rootfstype=ext4 rootwait fixrtc quiet splash zswap.enabled=1 zswap.max_pool_percent=40 zswap.zpool=z3fold zswap.compressor=lz4
b. Sla de wijziging op en sluit Mousepad.
c. De module voor de functie z3fold is standaard niet aanwezig in het initramfs bij het opstarten, zodat die niet automatisch wordt geladen. Aangezien z3fold (drievoudige compressie) beter is dan de standaard zbud (tweevoudige compressie), wilt u dat als volgt veranderen:
In de terminal (kopieer en plak om de onderstaande opdrachtregel over te brengen):
pkexec mousepad /etc/initramfs-tools/modules
Druk op Enter.
d. Onderaan de tekst in dat tekstbestand creëert u een nieuwe regel met z3fold erin, zodat het wordt:
# List of modules that you want to include in your initramfs.
# They will be loaded at boot time in the order below.
#
# Syntax: module_name [args ...]
#
# You must run update-initramfs(8) to effect this change.
#
# Examples:
#
# raid1
# sd_mod
z3fold
(let op: de "l" in "z3fold" is een kleine letter L)
e. Sla de wijzigingen op en sluit de tekstbewerker.
f. Dan in de terminal:
sudo update-initramfs -u
Druk op Enter.
g. Herstart uw computer.
h. Kijk het resultaat na met deze terminalopdracht:
sudo dmesg | grep zswap
Die zou in de laatste regel moeten melden:
zswap: loaded using pool lz4/z3fold
i. Het percentage van uw RAM-geheugen dat zswap gebruikt, kunt u nakijken met de volgende terminalopdracht:
cat /sys/module/zswap/parameters/max_pool_percent
Die zou 40 moeten melden. Zoals reeds gezegd: verhoog dat percentage liever niet boven de 40, want hogere percentages zouden negatieve gevolgen kunnen hebben.
Waarschuwing: er is ook een RAM-swapfunctie genaamd zRam. Installeer die beslist niet, want die is contraproductief in combinatie met zswap!
Tem uw Firefox
5.7. Tem vervolgens uw Firefox, zodat die niet overmatig en nodeloos het micro-SD-kaartje beschrijft.Verbeter het bijwerken
5.8. Het bijwerken van de programmatuur op uw computer kan beter. Dat bewerkstelligt u als volgt:Menu - Instellingen - Software & Updates
Tabblad Updates:
Automatisch op updates controleren: stel dat in op Dagelijks
Wanneer er veiligheidsupdates zijn: stel dat in op Direct weergeven
Wanneer er andere updates zijn: stel dat in op Direct weergeven
Reden voor deze keuzes: u moet het meteen weten als er nieuwe actualiseringen zijn. Maar automatisch installeren is uit den boze, want dat zou uw werk kunnen verstoren.
Sluit Software & Updates.
Nog meer tips?
Wilt u meer tips en trucs? U vindt er nog veel meer op deze webstek!
Zoals deze:
Maak uw Linux Mint sneller
Maak Linux Mint veilig schoon
Vermijd 10 fatale vergissingen
Op de inhoud van deze webstek is een Creative Commons-licentie van toepassing.
Algemeen voorbehoud en uitsluiting aansprakelijkheid
Terug naar de thuispagina
