Terug naar de thuispagina
Raspberry Pi OS Desktop heeft standaard de sobere lichtgewicht-werkomgeving PIXEL (eigenlijk een aangepaste LXDE). Maar u kunt ook de 64-bitsversie van Raspberry Pi OS Lite installeren, met uw eigen lichtgewicht-werkomgeving op basis van Xfce (en uw eigen keuze aan geïnstalleerde toepassingen).
Xfce ziet er mooier uit, is gebruikersvriendelijker en is volwaardiger dan PIXEL (LXDE). Hiervoor kunt u als volgt te werk gaan:
Inhoud van deze pagina:
- 1. Algemeen
- 2. Binnenhalen en installeren
- 3. Internetverbinding tot stand brengen
- 4. TIEN NOODZAKELIJKE INGREPEN
- 5. ACHT AANGERADEN INGREPEN
Algemeen
1. Deze handleiding is geschreven op basis van de Raspberry Pi 400 met het in Nederland meest gebruikelijke toetsenbord, namelijk "Verenigde Staten (internationaal, met dode toetsen)". Indien uw Pi anders is, moet u daarmee rekening houden bij sommige ingrepen die ik adviseer.Verder bevatten de oudste edities van de Raspberry Pi, 32-bits-apparatuur en geen 64-bits-apparatuur; dat maakt hen ongeschikt voor deze handleiding.
.
Binnenhalen en installeren
2. Het binnenhalen en installeren gaat het duidelijkste en makkelijkste op deze manier:2.1. Haal eerst de nieuwste officiële 64-bits-versie binnen van de Lite-editie, dus niet de Desktop-editie.
De Lite-editie bevat geen grafische schil. Dat is belangrijk, want u gaat straks een geheel andere grafische werkomgeving installeren dan de standaardwerkomgeving PIXEL. Hiermee voorkomt u, dat uw systeem straks "vervuild" is met (resten van) PIXEL.
2.2. Vervolgens zet u dat met behulp van het officiële gereedschapje "Imager" van de Raspberry Pi, op een micro-SD-kaartje (SELECTEER OS - Gebruik eigen bestand).
Let op: het is handig om voordat u klikt op de knop SCHRIJF, eerst even te klikken op het tandwieltje rechtsonder. Maak in het dialoogschermpje dat u dan te zien krijgt, deze keuzes:
a. Image instellingen - verander dat in: om altijd te gebruiken
b. Schuif naar beneden en vink aan:
Gebruikersnaam en wachtwoord instellen
Stel uw eigen gebruikersnaam en wachtwoord in. De gebruikersnaam mag alleen kleine letters (dus geen hoofdletters) en/of cijfers bevatten.
c. Vink daarna aan:
Wifi instellen
Vul de gegevens van uw draadloze netwerk in, en -heel belangrijk- kies ook uw Wifi land. Want daarmee beïnvloedt u tevens het aantal beschikbare draadloze kanalen voor uw Wifi.
d. Schuif helemaal naar onderen en haal het vinkje weg bij:
Telemetry inschakelen
Reden: telemetrie is eigenlijk altijd slecht voor uw privéleven, dus weg ermee. Waarom is deze optie eigenlijk überhaupt standaard ingeschakeld?
e. Klik op de knop OPSLAAN en daarna op de knop SCHRIJF.
2.3. Start uw Pi op vanaf dat micro-SD-kaartje.
Let op: het is vrij onduidelijk wanneer u zich kunt aanmelden (inloggen), want er volgt nog een lap opstarttekst in de terminal nadat de login-regel is verschenen (zucht...).
Als de boel overduidelijk is stilgevallen, is waarschijnlijk het ogenblik al daar dat u zich kunt aanmelden. Klop dan gewoon de inlognaam in (als u de standaard niet hebt gewijzigd, zie hieronder) en druk op Enter. Gevolgd door het wachtwoord (als u de standaard niet hebt gewijzigd, zie hieronder).
De standaard-inlognaam is: pi
Het standaardwachtwoord is: raspberry
Internetverbinding tot stand brengen
3. Als u nog geen internetverbinding heeft gemaakt zoals hierboven beschreven: zorg alsnog voor (tijdelijke) internetverbinding via de netwerkkabel. Of maak als volgt draadloos verbinding:sudo raspi-config
Druk op Enter.
In dat gereedschapje kiest u 1. System Options. Tik daarna op de Tab-toets om de knop <Select> te activeren. Tik daarna op Enter om die keuze te bevestigen. Dan: S1 Wireless LAN - kies uw land door middel van de pijltjestoetsen - SSID: vul de naam van uw draadloze netwerk in - voer het wachtwoord van uw draadloze netwerk in - <Finish> - Reboot.
TIEN NOODZAKELIJKE INGREPEN
4. Ik raad aan om direct na de installatie van Raspberry Pi OS, de volgende 10 noodzakelijke ingrepen allemaal te doen. In deze volgorde:Werk eerst alles bij
4.1. Zo werkt u de boel eerst even volledig bij:sudo apt-get update
Gevolgd door:
sudo apt-get dist-upgrade
Handig om te weten: u kunt deze twee terminalopdrachten ook combineren tot één opdracht, en wel als volgt:
sudo apt-get update && sudo apt-get dist-upgrade
Installeer werkomgeving Xfce
4.2. Vervolgens installeert u de grafische werkomgeving Xfce (lichtgewicht en toch volwaardig):sudo apt-get install xfce4
Installeer het terminalvenster van Xfce
4.3. Daarna installeert u even het gebruikersvriendelijke terminalvenster van Xfce:sudo apt-get install xfce4-terminal
Doe een herstart en meld u aan via het grafische aanmeldscherm
4.4. Nu even herstarten:sudo reboot
Dit keer zou u uzelf moeten kunnen aanmelden in een mooi grafisch aanmeldscherm.
Installeer Firefox ESR
4.5. Open Xfce Terminal. Dan installeert u de langdurig ondersteunde versie van webverkenner Firefox:sudo apt-get install firefox-esr
Start nu Firefox op de Raspberry Pi, en ga daarmee naar deze webpagina (zodat u voortaan terminalopdrachten kunt kopiëren en plakken in de terminal, wat veel makkelijker is en tikfouten voorkomt).
Installeer enkele onmisbare programma's
4.6. Dan installeert u een paar onmisbare programma's erbij:Kopieer en plak de volgende regel in het terminalvenster (dit is één lange regel):
sudo apt-get install synaptic gdebi ufw inxi baobab mousepad abiword gnome-logs network-manager-gnome package-update-indicator file-roller vlc photoflare epiphany-browser catfish xfce4-whiskermenu-plugin thunar-archive-plugin shotwell gnumeric gnome-calculator xpad xfce4-power-manager xfce4-screenshooter
Zorg dat Netwerkbeheer goed werkt
4.7. Nu gaat u enkele pakketten verwijderen, want anders zouden die straks de internetverbinding via het programma Netwerkbeheer blokkeren. Netwerkbeheer zou dan weliswaar een mooi pictogrammetje in het systeemvak van de werkbalk tonen, maar zou dan waarschijnlijk nog niks doen en zou ten onrechte melden dat uw Wifi inactief is.Overigens hoeft u zich geen zorgen te maken over het verwijderen van die pakketten; die zijn sowieso nu overbodig (en ze zijn bijvoorbeeld ook niet eens standaard geïnstalleerd in de nauw verwante familieleden Ubuntu en Linux Mint).
Doe daarom het volgende, om Netwerkbeheer meteen goed z'n werk te laten doen:
a. Verwijder de dwarszittende pakketten met de volgende terminalopdracht:
sudo apt-get purge openresolv dhcpcd5
b. Herstart de Pi.
Nu zou Netwerkbeheer alsnog goed moeten functioneren: u zou nu daarmee moeten kunnen verbinden met uw draadloze netwerk. Klik maar eens op het pictogram van Netwerkbeheer in het systeemvak en breng de draadloze verbinding tot stand.
Let op: hebt u geïnstalleerd met internetverbinding via de netwerkkabel? Verbreek dan de verbinding met de netwerkkabel, want anders kunnen de twee gelijktijdige verbindingen elkaar dwars gaan zitten.
Stel alles in op Nederlands
4.8. Nu gaat u even alles netjes in het Nederlands zetten.a. Allereerst installeert u nog wat Nederlandse taalpakketten erbij:
sudo apt-get install firefox-esr-l10n-nl hunspell-nl wdutch hyphen-nl
b. Dan stelt u de boel op Nederlands in:
sudo dpkg-reconfigure locales
Navigeer met de pijltjestoets naar:
nl_NL.UTF-8 UTF-8
Kies die door een tikje op de spatiebalk.
Tik op de Tabtoets om de "knop" <Ok> actief te maken en druk op Enter.
Kies in het vervolgscherm voor nl_NL UTF-8.
c. Haal nu het Nederlandse vertalingsbestand binnen voor Package Update Indicator, het meldingsprogrammaatje voor beschikbare actualiseringen (bijgewerkte pakketten).
Verplaats het zojuist binnengehaalde vertalingsbestand naar de juiste plek in uw systeem, met deze terminalopdracht (dit is één lange regel):
sudo mv -v ~/Downloads/package-update-indicator.mo /usr/share/locale/nl/LC_MESSAGES/
d. Herstart de Pi. Die zou nu fatsoenlijk volledig in het Nederlands met u moeten communiceren (op een enkele uitzondering na).
Let op: het is mogelijk dat de allereerste keer dat u nu Firefox start, deze nog in het Engels is. Sluit Firefox dan af en open hem opnieuw; dat zou alsnog moeten zorgen voor een geheel Nederlandstalige Firefox.
Kies de juiste toetsenbordindeling
4.9. Vervolgens stelt u het toetsenbord in op "Verenigde Staten internationaal (met dode toetsen)":sudo dpkg-reconfigure keyboard-configuration
Maak telkens de "knop" <Ok> actief met de Tabtoets alvorens u iets selecteert, en kies achtereenvolgens: Algemene 105-toetsen PC (internationaal) - Andere - Engels (VS) -
Engels (VS) - Engels (VS, internationaal, met dode toetsen)
Herstart de Pi.
Stel de juiste tijdzone in
4.10. Stel de juiste tijdzone in:sudo timedatectl set-timezone Europe/Amsterdam
Wacht even totdat de juiste tijd is opgepikt (kan enkele minuten duren).
Andere tijdzone nodig? Kijk de beschikbare zones na met:
timedatectl list-timezones
... en blader met de pijltjestoets door de beschikbare opties. Vervang Europe/Amsterdam in de eerdergenoemde terminalopdracht door de tijdzone van uw keuze.
ACHT AANGERADEN INGREPEN
5. De volgende acht ingrepen zijn niet strikt noodzakelijk, maar ik raad ze nadrukkelijk wel aan:Schakel de firewall in
5.1. Schakel de vuurmuur in, maar schakel wel diens veel te kletsgrage en volstrekt nutteloze logboek uit:sudo ufw enable
Gevolgd door:
sudo ufw logging off
Werk inxi bij
5.2. Werk inxi bij, zodat die alle apparatuur herkent. Als volgt:a. Verwijder eerst de bijwerkblokkade:
sudo rm -v /etc/inxi.conf
b. Voer daarna het eigenlijke bijwerken uit:
sudo inxi -U
(als u intikt in plaats van kopieert: let op dat de U een hoofdletter is!)
c. Controle (maak het terminalvenster eerst schermvullend, om afgekapte regels te voorkomen):
inxi -Fxpmr
(als u intikt in plaats van kopieert: let op dat de F een hoofdletter is!)
Verbeter de stabiliteit van de draadloze netwerkverbinding
5.3. Schakel het energiebeheer uit voor de draadloze chipset (en alleen voor die chipset, geen zorgen!), om de stabiliteit van de netwerkverbinding te verhogen.a. Kijk eerst even na of het nu aan staat, met deze terminalopdracht:
sudo iw wlan0 get power_save
b. Waarschijnlijk staat het "on" oftewel aan. Zet het dan als volgt uit:
sudo iw wlan0 set power_save off
c. Controleren of het uitzetten is gelukt, doet u wederom met:
sudo iw wlan0 get power_save
d. Maak deze wijziging van het energiebeheer voor uw draadloze kaart blijvend, zodat die een herstart van uw computer overleeft. Met behulp van de volgende drie terminalopdrachten:
sudo touch /etc/NetworkManager/conf.d/default-wifi-powersave-off.conf
echo "[connection]" | sudo tee /etc/NetworkManager/conf.d/default-wifi-powersave-off.conf
echo "wifi.powersave = 2" | sudo tee -a /etc/NetworkManager/conf.d/default-wifi-powersave-off.conf
Uitleg van die drie magische toverspreuken, want het is altijd prettig om te weten wat u in vredesnaam allemaal heeft gedaan:
Allereerst heeft u een nieuw tekstbestand genaamd default-wifi-powersave-off.conf gemaakt in de map /etc/NetworkManager/conf.d.
Daarna heeft u in dat nieuwe tekstbestand de volgende twee regels gezet:
[connection]
wifi.powersave = 2
Verlaag de swapneiging
5.4. Nu kunt u de swapneiging gaan verminderen (de geneigdheid om het RAM-wisselgeheugen op het micro-SD-kaartje te gebruiken) van 60 naar 25, waardoor u het gebruik van het micro-SD-kaartje terugdringt:a. Kijk eerst de huidige swapneiging na:
cat /proc/sys/vm/swappiness
b. Pas de reductie toe:
echo "vm.swappiness=25" | sudo tee -a /etc/sysctl.conf
c. Herstart de Pi. Kijk de swapneiging wederom na:
cat /proc/sys/vm/swappiness
Activeer zswap
5.5. Activeer daarna zswap, waardoor u het gebruik van het micro-SD-kaartje nog verder terugbrengt:sudo nano /boot/cmdline.txt
Dit tekstbestand bevat één lange regel. Voeg de volgende twee parameters toe op het einde van die regel:
zswap.enabled=1
zswap.max_pool_percent=30
Zodat die wordt:
console=serial0,115200 console=tty1 root=PARTUUID=044dc5fa-02 rootfstype=ext4 fsck.repair=yes rootwait zswap.enabled=1 zswap.max_pool_percent=30
Sla de wijziging op met: Ctrl x - j - Enter
Herstart uw Pi. Kijk daarna na of het is gelukt:
dmesg | grep zswap
Tem uw Firefox
5.6. Tem vervolgens uw Firefox, zodat die niet overmatig en nodeloos het micro-SD-kaartje beschrijft.Verhoog de veiligheid met het sudo-wachtwoord
5.7. In Raspberry Pi OS zit een hoogst ongelukkige en doorgeschoten poging om de gebruikersvriendelijkheid te verhogen. De ontwikkelaars hebben namelijk het (normaal gesproken) vereiste wachtwoord uitgeschakeld bij het gebruik van sudo in de terminal.Dat is een ernstige vergissing, want met sudo kunt u opdrachten uitvoeren met rootrecht; u hebt dan systeembeheerderspermissies. Als daar geen wachtwoord voor hoeft te worden gevraagd, dan gooit u in feite uw systeem open voor aanvallers.
U kunt dit aanzienlijke veiligheidsprobleem gelukkig makkelijk verhelpen, en wel als volgt:
a. Verwijder de gewraakte instelling:
sudo rm -v /etc/sudoers.d/010_pi-nopasswd
b. Wanneer u nu sudo gebruikt, zal u om uw wachtwoord worden gevraagd. En de eerste keer ziet u daarbij een betuttelende waarschuwing, maar die is gelukkig eenmalig.
Probeer het maar eens met:
sudo apt-get update
Wat opvalt: u krijgt geen enkele terugkoppeling wanneer u uw wachtwoord intikt. U ziet zelfs geen sterretjes, dat hoort zo. Maar het wordt wel degelijk geregistreerd.
c. Wilt u toch graag sterretjes zien verschijnen bij het intikken van uw wachtwoord? Dat kan op de volgende manier:
sudo visudo
Ga met de pijltjestoets naar deze regel:
Defaults env_reset
Vervang die door de volgende regel (kopieer en plak):
Defaults env_reset,pwfeedback
Sla de wijziging op met: Ctrl x - j - Enter
Verbeter het bijwerken
5.8. Het bijwerken van de programmatuur op uw computer kan beter. Dat bewerkstelligt u als volgt:a. Toepassingen - Instellingen - Software & Updates
Tabblad Updates:
Automatically check for updates: stel dat in op Dagelijks
When there are security updates: stel dat in op Display immediately
Reden voor deze keuzes: u moet het meteen weten als er nieuwe actualiseringen zijn. Maar automatisch installeren is uit den boze, want dat zou uw werk kunnen verstoren.
Sluit Software & Updates.
b. Toepassingen - Instellingen - Package Update Indicator Preferences:
Tijdelijke opslag verversen: stel dat in op elk uur
Sluit Package Update Indicator Preferences.
Nog meer tips?
Wilt u meer tips en trucs? U vindt er nog veel meer op deze webstek!
Zoals deze:
Maak uw Linux Mint sneller
Maak Linux Mint veilig schoon
Vermijd 10 fatale vergissingen
Op de inhoud van deze webstek is een Creative Commons-licentie van toepassing.
Algemeen voorbehoud en uitsluiting aansprakelijkheid
Terug naar de thuispagina
