Makkelijke Linuxtips: 80 veel gestelde vragen over Linux Mint (deel 2)

FAQ: 80 veel gestelde vragen over Linux Mint (DEEL 2)

Inhoud van deze pagina:

Deze pagina is een vervolg op deel 1. Er is ook nog een deel 3 en een deel 4.

Wat is een pakketbron (repository of repo)?

1. De pakketbronnen vormen de "programmawinkel" op de servers van Linux Mint, met tienduizenden programma's voor Mint. Er zijn verschillende soorten pakketbronnen, zoals Main, Universe en Multiverse. De pakketbronnen zijn makkelijk te benaderen met Synaptic pakketbeheer en Programmabeheer.

Hoe kan ik zien hoeveel schijfruimte er nog vrij is?

2. Zoek in het menu naar een programma genaamd Schijfgebruik (baobab).

Ik heb een programma geïnstalleerd met Synaptic pakketbeheer, maar het verschijnt niet in het menu

3. Probeer als eerste om even af te melden (uitloggen) en daarna weer aan te melden (inloggen). Vaak is het probleem dan verholpen: het menu heeft zichzelf dan namelijk herladen.

Bij enkele programma's ontbreekt sowieso het toevoegen van een menu-element tijdens de installatie. Dat kan een slordigheidje zijn van de maker van het programma. Ook kan het zijn dat het programma puur een terminalprogramma is. Pure terminalprogramma's verschijnen over het algemeen niet in het menu.

Hoe krijg ik in Linux Mint een bestandsbeheerder (verkenner) met rootbevoegdheid (almacht)?

4. Voor bestandbeheer als root kunt u de standaardbestandbeheerder (verkenner) van uw systeem gebruiken, zoals Nemo, Caja of Thunar. Mits u die draait met de bescherming van pkexec. Want uw standaard-bestandbeheerder is zozeer met het systeem verweven, dat er anders vrij makkelijk problemen kunnen ontstaan met rechten op bestanden in de thuismap.

De standaard-bestandbeheerders van Cinnamon, MATE en Xfce hebben allemaal standaard de benodigde rugdekking van PolicyKit voor pkexec. U start ze dus zo als root:

Cinnamon:
pkexec nemo

MATE:
pkexec caja

Xfce:
pkexec thunar

Maar bestandbeheer als root, kan ook prima met de eenvoudige losstaande bestandbeheerder Double Commander. Mits u die zelf de ontbrekende PolicyKit-rugdekking geeft. Installeer hem eerst als volgt:

Open eerst een terminalvenster.
(Een terminalvenster opent u zo: *Klik*)

Tik in (kopieer en plak):

sudo apt-get install doublecmd-gtk

Druk op Enter en tik desgevraagd uw wachtwoord in. In Ubuntu blijft dit geheel onzichtbaar, u ziet zelfs geen sterretjes wanneer u het intikt, dat hoort zo. In Mint is dit veranderd: u ziet wel sterretjes. Druk opnieuw op Enter.

Haal nu het volgende policy-bestand voor Double Commander binnen, vanaf mijn Google Drive: *KLIK*

Laat het binnengehaalde bestand gewoon staan in de map Downloads, en zet het op de goede plek in uw systeem, met behulp van de volgende terminalopdracht (kopieer en plak, dit is één regel):

sudo cp -v ~/Downloads/org.gnome.doublecmd.policy /usr/share/polkit-1/actions/

Druk op Enter.

Daarna kunt u Double Commander als volgt starten met rootrecht:

pkexec doublecmd

Let op: de terminal blijft de baas. Als u het terminalvenster sluit, dan kapt Double Commander er ook mee. Houd het terminalvenster dus open totdat de klus is geklaard.

Wanneer krijg ik de nieuwste versie van een programma via de bijgewerkte pakketten?

5. Waarschijnlijk nooit, want Linux Mint werkt met vastgezette versies. Een versie van Linux Mint wordt "bevroren" op het moment van eerste uitgifte, en blijft in principe doorgaan met de programmaversies waar hij mee begon.

Let op: onder andere de webbrowsers Firefox en Chromium zijn een uitzondering. U krijgt uiteindelijk wel altijd de nieuwste Firefox en de nieuwste Chromium. Een andere belangrijke categorie uitzonderingen betreft de toepassingen die zijn geïnstalleerd als Flatpaks of Snaps.

Wel krijgen alle programma's veiligheidsreparaties en stabiliteitsreparaties. Hetzij doordat de makers van Mint die doorsluizen van de programmamaker (bovenstrooms), hetzij van Mint zelf (benedenstrooms). Gedurende vijf jaar bij alle Mintversies.

Let op: in de praktijk is het 't veiligste om Mint maximaal drie jaar te gebruiken in plaats van vijf jaar.

Het is immers open-bron-programmatuur allemaal, dus ook benedenstroomse reparatie is mogelijk. Nieuwe programmaversies repareren oude fouten, maar ze introduceren ook weer nieuwe fouten.

Bovendien: wanneer u uw computers zowel gebruikt voor uw werk als voor uw persoonlijke aangelegenheden, dan wilt u sowieso voorzichtig zijn met wijzigingen in uw toepassingen. U wilt immers niet riskeren dat er iets kapotgaat, of drastisch verandert, wat uw betaalde werk kan belemmeren....

Dus in veel situaties is het beter om de bestaande programmaversie te handhaven en alleen de veiligheids- en stabiliteitsfouten te herstellen.

De grote Linuxdistributies Ubuntu, Linux Mint, Red Hat, Suse en Debian volgen alle deze handelwijze. Ze worden mede daarom veel gebruikt door grote bedrijven en instellingen, die vooral belang hechten aan veiligheid en stabiliteit.

Voor bedrijven is de extra betrouwbaarheid van een gerepareerde oudere programmaversie, namelijk interessanter dan de vernieuwingen in een nieuwe programmaversie.

Een Engelstalige uitleg van dit proces, door de makers van Red Hat, leest u in de onderstaande afbeelding (klik erop om hem te vergroten):

Het heeft er ook mee te maken, dat het standaard-programmapakket van een Mintversie een samenhangend geheel is, met gedeelde bestanddelen. Dat geheel draait soepel en beproefd, en dat willen ze niet in gevaar brengen.

Als u steeds de nieuwste versies wilt hebben van programma's, dan kunt u het beste elk half jaar overstappen op de nieuwste Mintversie.

Hierop maakt Mint slechts enkele belangrijke uitzonderingen: webbrowsers Firefox en Chrome worden uiteindelijk wel steeds bijgewerkt naar de nieuwste programmaversie, ook in oudere versies van Mint. Dat geldt ook voor e-mailprogramma Thunderbird.

Voornamelijk omdat het te veel werk zou meebrengen voor de ontwikkelaars van Mint, om de vele veiligheidsreparaties die die pakketten krijgen, eruit te lichten en door te sluizen naar een oudere versie. Van die programma's krijgt u dus wel altijd "vanzelf" de nieuwste versie.

Een belangrijke categorie uitzonderingen betreft verder die toepassingen die zijn geïnstalleerd als Flatpaks en Snaps, want die komen (min of meer) rechtstreeks van de ontwikkelaars van die toepassingen.

Verder wordt een Mintserie in de eerste twee jaar van zijn bestaan, om het half jaar voorzien van een nieuwere systeemkern. Dit wegens de ondersteuning voor nieuwe apparatuur.

Aangezien Mintseries elkaar opvolgen met een overlappende interval van twee jaar, kunt u dus altijd kiezen voor Mint, ook al is uw apparatuur nog zo nieuw. Qua ondersteuning voor nieuwe apparatuur zit u goed: er zit namelijk slechts een tijdelijk gat van enkele maanden tussen de ene systeemkernreeks en de opvolgende nieuwere systeemkernreeks.

Wat zijn de voordelen van Linux?

6. Hier vindt u een opsomming van de voordelen van Linux.

Meerdere accounts: hoe voorkom ik dat andere gebruikers bij de bestanden in mijn account kunnen?

7. Heeft u een computer met meerdere gebruikersaccounts? Dan kunt u zonder ingrijpende versleuteling, gemakkelijk andere gebruikers beletten om de bestanden in uw account te benaderen en te zien. En wel op de volgende wijze:

Open een terminalvenster.
(Een terminalvenster opent u zo: *Klik*)

Tik in (kopieer en plak):

chmod -v 700 $HOME

Druk op Enter.

Herhaal dit in elk gebruikersaccount dat dezelfde bescherming nodig heeft.

Let op: dit beschermt u niet in alle gevallen (een andere gebruiker met rootrecht oftewel sudo-recht)! Het houdt een vastberaden en ervaren gluurder niet tegen, maar het is wel een effectieve maatregel om "de eerlijke mensen buiten te houden". Als dat niet genoeg is voor u: versleutelen van bestanden of zelfs van uw volledige persoonlijke map, is een stuk veiliger....

Indien u dit ooit ongedaan zou willen maken (maar waarom?), dan is ook dat gemakkelijk. Voor ongedaan maken kunt u deze opdrachtregel gebruiken:
chmod -v 755 $HOME

Waar betaalt de maker van Linux Mint het allemaal van?

8. Mint zelf is gratis en draait vooral op donaties en advertentie-inkomsten op zijn forum en webstek. Ook de onderliggende codebasis van Mint, namelijk Ubuntu, is gratis. Canonical, het bedrijf dat Ubuntu maakt, verdient zijn geld vooral met donaties en het bieden van betaalde ondersteuning aan bedrijven.

Bedrijven hebben niet genoeg aan de informele hulp die Ubuntugebruikers elkaar bieden op de vele hulpfora. Daarom betalen ze Canonical voor professionele ondersteuning, die 24 uur per dag en zeven dagen per week beschikbaar is.

Ook maakt Canonical tegen betaling speciaal aangepaste versies van Ubuntu, voor bijzondere computersystemen. Verder verdient Canonical ook geld met Firefox, of liever gezegd met de standaardzoekmachine die ze daarin stoppen: op het ogenblik Google (die daarvoor betaalt).

Zoals bij alle Linuxdistributies, is verreweg de meeste programmatuur in Ubuntu afkomstig van elders: de Linux-systeemkern (het hart van het systeem) en programma's als Firefox en Libre Office worden "bovenstrooms" gemaakt. Vooral door bedrijven zoals IBM, Novell, Hewlett Packard, Google en dergelijke. Het is vrije open-bron-programmatuur, dus iedereen mag die gratis kopiëren, veranderen en gebruiken.

Canonical haalt die programmatuur binnen, lijmt alles aan elkaar zodat het stabiel draait, voegt er nog wat eigen dingen aan toe en ziedaar: Ubuntu!

Overigens moet u ook bedenken dat het meeste werk aan Ubuntu en Linux Mint zelf, vrijwilligerswerk is van de Ubuntugemeenschap. Omdat het vrije open-bron-programmatuur is, onder de GNU-licentie, komt die ten goede aan de ontwikkeling van Linux in het algemeen.

Verder hebben Mint en Ubuntu een sympathieke filosofie. Daarom werken veel vrijwilligers er graag aan mee. Dat gratis vrijwilligerswerk gebeurt trouwens ook bij andere Linuxdistributies.

Wat is het verschil tussen Linux Mint/Ubuntu en andere grote Linuxdistributies?

9. Het grootste verschil tussen Linux Mint/Ubuntu en andere grote Linuxdistributies is, dat die andere meestal twee versies hebben. Een versie waar je voor moet betalen en een gratis versie.

De gratis versie is dan de proeftuin voor de betaalde versie. Onder andere de bedrijven SUSE (betaald: SLED, gratis: openSUSE) en Red Hat (betaald: RHEL, gratis: Fedora) werken zo.

Canonical, het bedrijf achter Ubuntu, brengt echter maar één versie uit. En die is gratis. Zelfs de LTS-versies zijn gratis. Dat geldt tevens voor Linux Mint, die voortbouwt op Ubuntu.

Ook de gratis versies van SUSE en Red Hat hebben overigens een grote gemeenschap van vrijwilligers, die meewerken aan de ontwikkeling.

Doordat Linux vrije open-bron-programmatuur is, onder de GNU-licentie, komen ook die inspanningen uiteindelijk mede ten goede aan Ubuntu.

Kies ik in Synaptic voor "verwijderen" of voor "volledig verwijderen", wanneer ik een programma wil deïnstalleren?

10. Normaal gesproken kiest u altijd voor "volledig verwijderen". Hoe schoner, hoe beter.

Hoe automatiseer ik een terminalopdracht, zodat die vanzelf wordt uitgevoerd bij het aanmelden (inloggen)?

11. Het kan soms handig zijn, om een terminalopdracht automatisch te laten uitvoeren bij het aanmelden (inloggen). Dat doet u als volgt.

Een voorbeeld werkt daarbij het makkelijkste. Stel, u wilt dat uw prullenbak automatisch wordt geleegd wanneer u zich aanmeldt. De opdracht daarvoor is:

rm -r -f ~/.local/share/Trash/files/*

Vervolgens maakt u daar een nieuwe opstarttoepassing van:

In het menu gebruikt u de zoekterm opstart. Daarna klikt u op Opstarttoepassingen.

Dan klikt u op Toevoegen

Naam:
Prullenbak automatisch legen

Opdracht (kopieer en plak deze regel, dat is het beste):

sh -c "rm -r -f ~/.local/share/Trash/files/*"

U klikt wederom op Toevoegen

Let op de noodzakelijke toevoegingen (sh -c en de aanhalingstekens) aan de oorspronkelijke opdracht!

Deze aanpak kunt u toepassen bij elke door u gewenste gebruikersopdracht, waarvoor geen beheerdersrecht (rootrecht) is vereist.

Is beheerdersrecht wel vereist, dan kunt u als volgt te werk gaan.

Vragen over Libre Office?

12. Tips voor Libre Office vindt u hier.

Hoe verander ik mijn bureaubladachtergrond?

13. Uw bureaublad kunt u veranderen op bijna dezelfde manier als in Windows. Dus: kies een foto die u als bureaubladachtergrond wil. Dubbelklik het fotobestand.

Nu wordt de foto zichtbaar gemaakt in het fotokijkprogrammaatje. Vervolgens in de werkbalk daarvan: Bestand - Als bureaubladachtergrond instellen.

Maar er is één belangrijk verschil met Windows. Linux Mint maakt alleen een koppeling naar de foto die u instelt als bureaubladachtergrond. Als u de foto vervolgens verplaatst of weggooit, dan verdwijnt dus ook uw bureaubladachtergrond, en verandert uw bureaublad in een egaal gekleurd scherm!

Gooi de foto dus niet weg, maar plaats hem eerst blijvend in uw persoonlijke map. Bijvoorbeeld in de submap Afbeeldingen. Stel hem dan pas in als bureaubladachtergrond.

Hoe verfraai ik het Grubmenu?

14. Als u niet bang bent voor de terminal, dan kunt u ook nog het Grubmenu mooi maken.

Waarom is het fout om een gewoon gebruikersprogramma te starten met sudo of pkexec?

15. Gewone gebruikersprogramma's, zoals Firefox, kunt u ook starten vanuit de terminal, door simpelweg firefox in te tikken en op Enter te drukken. Dat kan geen kwaad.

Maar het kan wel kwaad om dat te doen als root, met sudo firefox of pkexec firefox. Doe dat dus nooit!

Juist met het opstarten via sudo (of pkexec) verziekt u de rechten van het gewone gebruikersprogramma binnen uw eigen gebruikersmap. Er ontstaan dan allerlei bestanden en mappen die niet van u zijn, maar van root. Het gevolg:
- U kunt de bestanden en mappen niet meer bewerken, dus ook geen instellingen opslaan.
- Ook kunt u geen nieuwe bestanden en mappen meer aanmaken binnen die veranderde mappen.

"Normale" programma's moet u gewoon nooit met sudo opstarten. Het is nergens voor nodig, het brengt risico's met zich mee en u loopt een grote kans op het verzieken van de rechten op uw eigen bestanden.

Hoe laat ik de computer zichzelf automatisch uitschakelen na een bepaalde tijd?

16. Het kan handig zijn om de computer zichzelf te laten uitschakelen na een bepaald tijdverloop. Bijvoorbeeld als u nog wat muziek wilt luisteren voor het slapengaan....

Dat pakt u als volgt aan:

a. Open een terminalvenster.
(Een terminalvenster opent u zo: *Klik*)

Nu gaat u dat terminalvenster tijdelijk rootbevoegdheid geven; tik in (kopieer en plak):

sudo -i

Druk op Enter en tik desgevraagd uw wachtwoord in. In Ubuntu blijft dit geheel onzichtbaar, u ziet zelfs geen sterretjes wanneer u het intikt, dat hoort zo. In Mint is dit veranderd: u ziet wel sterretjes. Druk opnieuw op Enter.

b. Bepaal het aantal seconden dat de computer nog aan moet blijven. Voor een half uur is dat bijvoorbeeld 30 x 60 = 1800 seconden. Uitgaande van een half uur, voert u dan de volgende opdrachtregel in (kopieer en plak, om tikfouten te vermijden):

sleep 1800 && shutdown -h now

Druk op Enter.

Klaar is Kees! Als u het van tevoren even wilt uitproberen: zet sleep op 5. Dan zou uw computer zich na 5 seconden netjes moeten gaan afsluiten, zonder dialoogvensters of ander gedoe.

Wat zijn de sneltoetscombinaties voor het maken van verschillende soorten schermafdrukken?

17. Natuurlijk kunt u schermafdrukken maken met behulp van het schermafdrukprogrammaatje dat u kunt starten vanuit het menu. Ook van een deel van het scherm. Maar een sneltoetscombinatie is soms wel zo makkelijk....

a. Hele scherm
Voor een schermafdruk van het hele scherm tikt u gewoon op de toets Print Screen (PrtSc). De schermafdruk vindt u dan terug in de map Afbeeldingen.

b. Actieve venster
Een schermafdruk van het actieve venster maakt u zo: houd de Alt-toets ingedrukt en tik eventjes op de Print Screen-toets (PrtSc). In de map Afbeeldingen vindt u de schermafdruk terug.

c. Deel van het scherm
Als u een schermafdruk wilt hebben van een deel van het scherm (alleen uitgeprobeerd in Linux Mint Cinnamon): houd de Shift-toets ingedrukt en tik eventjes op de Print Screen-toets (PrtSc). Er verschijnt nu een kruisje op het scherm.

Zet het kruisje op het deel van het scherm waarvan u een schermafdruk wilt maken, druk de linkermuistoets in en maak een blokje dat het schermgedeelte omvat. Laat de linkermuisknop los.

U vindt de gedeeltelijke schermafdruk terug in de map Afbeeldingen.

Kan ik ook aptitude gebruiken in plaats van apt-get of apt?

18. aptitude is een functierijk (maar volgens sommigen zwaarlijvig) alternatief voor apt-get en apt. Over het algemeen raad ik aptitude niet aan om programmatuur te installeren.

De reden daarvoor is, dat aptitude en apt-get / apt verschillende gegevensbanken gebruiken voor pakketbeheer (of dezelfde gegevensbank anders gebruiken). Dit betekent dat aptitude niets (of te weinig) afweet van wat u hebt gedaan met apt-get / apt, en vice versa. Dit kan leiden tot inconsistenties en dus tot storingen.

De grafische gereedschappen van Linux Mint, met als belangrijkste Bijwerkbeheer, maar ook Programmabeheer en Synaptic, gebruiken allemaal apt-get / apt als achtergronddienst. Daardoor zou het gebruik van aptitude uiteindelijk tot problemen kunnen leiden.

Er is niets mis met aptitude als zodanig, maar voor Linux Mint raad ik sterk aan om het niet te gebruiken.

Ook voor Ubuntu raad ik aptitude af, wanneer u tevens Synaptic en/of apt-get / apt gebruikt. Consequent gebruik van hetzij apt-get / apt hetzij aptitude is belangrijk, en consequentie is makkelijker vol te houden met de veel gebruikelijkere apt-get / apt (denk aan het kopiëren van opdrachtregels vanaf webpagina's).

Hoe kan ik een toepassing starten in een andere taal dan de standaardtaal?

19. Het is makkelijk om een toepassing te starten in een andere taal dan de standaardtaal van uw werkomgeving. Uiteraard moet ook die andere taal dan wel geïnstalleerd zijn, maar dan is het een makkie om van taaltje te wisselen.

Eén ding is belangrijk: zorg ervoor dat er geen andere instanties draaien van de toepassing waarvan u wil dat die buitenlands tegen u gaat praten, want anders zal de standaardtaalinstelling de overhand behouden.

Wanneer ik bijvoorbeeld een toepassing in het Amerikaans-Engels wil starten in mijn Nederlandstalige systeem, gebruik ik de volgende terminalopdracht (voorbeeld met tekstbewerker Xed):

env LANGUAGE=en_US xed

Als dat niet werkt (Firefox staat erom bekend dat-ie dit koppig weigert): een andere optie is deze opdracht (voorbeeld met tekstbewerker Xed):

LC_MESSAGES=C xed

U kunt zelfs een aangepaste starter maken met deze opdracht, om het in de toekomst nog makkelijker te maken.

Let op: hoewel dit zou moeten werken voor alle toepassingen, is er toch nog één beruchte uitzondering, namelijk het terminalvenster (gnome-terminal). Bovendien heb ik dit niet uitgeprobeerd bij geïsoleerde toepassingen die zijn geïnstalleerd als snaps, Flatpaks of appimages.

In Mint Cinnamon and Mint Mate kunt u het terminalvenster van Xfce gebruiken voor Engels:

sudo apt-get install --no-install-recommends xfce4-terminal

Om 'm in het Engels te draaien:

LC_MESSAGES=C xfce4-terminal

Nog meer? Deel 1, deel 3 en deel 4 van de Veel gestelde vragen

Dit is deel twee van de veel gestelde vragen over Linux Mint. U vindt deel 1 hier, deel 3 hier en deel 4 hier.

Op de inhoud van deze webstek is een Creative Commons-licentie van toepassing.

Algemeen voorbehoud en uitsluiting aansprakelijkheid

Terug naar de thuispagina